Trước giờ khai mạc Đại hội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gặp gỡ và nói chuyện với nhân dân, cán bộ tại sân vận động Bắc Giang. Bức tranh lấy chính bối cảnh thực tế ấy làm điểm tựa, đặc tả hình ảnh Bác giản dị, với ánh mắt sáng bừng niềm vui, tay phải đưa ra phía trước như một cử chỉ động viên, ân cần căn dặn đồng bào trong tỉnh đoàn kết, phát triển sản xuất nông nghiệp, thủ công nghiệp, trồng cây gây rừng và duy trì những truyền thống tốt đẹp. Tác phẩm được thể hiện bằng chất liệu màu bột, với bút pháp khoáng đạt, bố cục chặt chẽ và ánh sáng nhẹ nhàng, góp phần khắc họa thần thái của Bác một cách sâu sắc và gần gũi.
Giá trị lớn lao của tác phẩm không chỉ nằm ở mặt kỹ thuật mà còn ở tầng sâu ý nghĩa tinh thần. Trong thời kỳ nghệ thuật phục vụ lý tưởng cách mạng phát triển mạnh mẽ, họa sĩ Văn Giáo đã góp phần quan trọng với nhiều tác phẩm mà hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn là trung tâm truyền cảm hứng. Ông không đơn thuần tái hiện một buổi diễn văn theo lối mô tả khô khan, mà tạo dựng không gian đối thoại chân thành, giàu tính tự sự – nơi lãnh tụ và nhân dân chan hòa, cùng chia sẻ lý tưởng và tình cảm. Chính điều đó khiến bức tranh vừa mang chất sử thi, vừa đậm đà cảm xúc, thể hiện sinh động tư tưởng “lấy dân làm gốc” mà Người luôn nhấn mạnh.
Họa sĩ Văn Giáo (1916 – 1996) là một trong những gương mặt tiêu biểu, tiên phong của nền mỹ thuật cách mạng Việt Nam. Với lối vẽ hiện thực trữ tình và ngôn ngữ tạo hình khỏe khoắn, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm qua những bức tranh về phong cảnh, đời sống và con người trong kháng chiến. Đặc biệt, từ năm 1945 đến năm 1996, ông dành hơn ba thập kỷ miệt mài khắc họa hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ lần đầu tiên được vẽ Bác tại Bắc Bộ Phủ tháng 10/1945, đến các sáng tác sau này như “Nắm đất Tổ quốc”, “Người về Tân Trào”, “Chủ tịch Hồ Chí Minh dịch sử Đảng” hay “Bác Hồ nói chuyện với nhân dân Thủ đô” (1984), mỗi bức tranh đều là một mảnh ghép của tình yêu, ký ức và trách nhiệm. Văn Giáo từng gọi loạt tác phẩm này là “Bác Hồ – một tình yêu bao la”, được thể hiện bằng nhiều chất liệu như sơn dầu, bột màu, thể hiện sự gần gũi, nhân văn và cảm hứng sâu sắc.
Với “Bác Hồ nói chuyện với nhân dân Hà Bắc” cùng toàn bộ di sản hội họa về hình tượng lãnh tụ, Văn Giáo không chỉ để lại dấu ấn nghệ thuật cá nhân, mà còn góp phần tạo nên một chương đặc biệt trong lịch sử mỹ thuật hiện đại Việt Nam – chương của ký ức lịch sử, của lý tưởng cách mạng, và của niềm tin nhân dân.
Maison Indochone Hanoi
